Podstawą efektywnego funkcjonowania w dzisiejszym świecie jest posiadanie niezbędnej wiedzy społecznej, ale wiedza ta musi przekładać się na konkretne umiejętności. Wszelkie doświadczenie społeczne, każda codzienna sytuacja to możliwość do doskonalenia naszych umiejętności społecznych. Jednak nie każde dziecko z równą efektywnością nabywa je w sposób spontaniczny. Nasi pacjenci bardzo często borykają się z problemami dotyczącymi prawidłowego życia w grupie. Potrzebują wsparcia polegającego na wskazaniu, w jaki sposób postępować i co zrobić, by wyćwiczyć w sobie pewne mechanizmy, dzięki którym życie w społeczeństwie będzie o wiele łatwiejsze.
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) polega na nabywaniu i podnoszeniu konkretnych umiejętności społecznych. Podczas ćwiczeń z dziećmi zwracamy uwagę na to, by dane zachowanie dostosowywane było do konkretnych sytuacji, uczymy więc prawidłowego reagowania w różnych okolicznościach. Jako terapeuci staramy się, by nasi podopieczni sukcesywnie oduczali się zachowań, które są niepożądane i nieadekwatne w określonych sytuacjach. Dzięki Treningowi Umiejętności Społecznych dziecko nabywa wachlarz zachowań, który może skutecznie wykorzystać w konkretnej, rzeczywistej sytuacji.
Trening obejmuje 10 podstawowych umiejętności społecznych:
- Zawieranie i podtrzymywanie znajomości.
- Aktywne słuchanie.
- Zadawanie pytań.
- Mówienie NIE – odmawianie oraz akceptowanie czyjegoś NIE.
- Inicjowanie rozmowy, włączanie się i podtrzymywanie rozmowy.
- Dyskutowanie.
- Wyrażanie krytyki i reagowanie na krytykę.
- Proszenie o pomoc i pomaganie innym.
- Radzenie sobie z emocjami i uczuciami – rozpoznawanie emocji i odpowiednie ich wyrażanie.
- Mówienie i przyjmowanie komplementów.
- Techniki wykorzystywane w treningu umiejętności społecznych:
- Wykonywanie instrukcji: każda z ćwiczonych umiejętności rozpisywana jest przez nas w formie instrukcji ,,krok po kroku”. Instrukcja musi byś napisana prostym i dostępnym językiem. Może mieć również formę obrazkową – łańcuchy czynności.
- Odgrywanie ról: demonstrujemy instrukcję swojemu podopiecznemu, po czym dziecko odgrywa przydzieloną mu rolę – naśladuje terapeutę. Ten moment pozwala na zmodyfikowanie instrukcji, jeśli coś dziecku wyda się niejasne.
- Modelowanie: modelujemy instrukcje.
- Udzielanie informacji zwrotnych: wszystkie informacje przekazywane pacjentowi muszą być pozytywnie nacechowane. Dziecko znacznie lepiej zapamięta dany komunikat, jeśli będzie on miał charakter pozytywny.
- Aktywne podpowiadanie: jako terapeuci pełnimy rolę wspierającą, nie powinniśmy wyręczać dziecka przy wykonywaniu kroków z instrukcji. Ważne też, by dawać dziecku odpowiednio dużo czasu, by mogło ono poprosić o pomoc w tym momencie, w którym jej naprawdę potrzebuje.
- Przydzielenie zadań do wykonania: określamy zadania, które mają zostać przećwiczone przez dziecko w domu, wspólnie z rodzicami.
W Centrum Terapii „Rozproszone Zmysły” przydzielamy naszych pacjentów do konkretnych grup, które regularnie przeprowadzają Trening Umiejętności Społecznych. Przyporządkowanie do zespołu odbywa się po indywidualnych konsultacjach terapeuty z dzieckiem oraz jego rodzicami.
